Bağımlılık Üzerine

Yazar:Ece Aydın

Madde Bağımlılığı Nedir?

Madde bağımlılığı, kişiye haz veren bir maddeyi günlük hayatını olumsuz etkilemesine rağmen kontrol kaybıyla birlikte sürekli olarak kullanma ihtiyacı duyma durumudur.

Madde Bağımlılığının Nedenleri

Bağımlılığın oluşmasında sosyal, biyolojik, çevresel, davranışsal, psikolojik ve genetik nedenler olabilir. Bu durumda kişinin ruhsal durumu, genetik yatkınlığı, çevresinde olan olaylar, aile yapısı, toplumsal ve kültürel özellikler gibi pek çok sebep bağımlılığa neden olabilir. Çoğunlukla, insanlar mutsuzluk, huzursuzluk, gerginlik gibi içsel sıkıntılar yaşadıklarında bu negatif hisleri bastırmak amacıyla kendilerine keyif verebilen bir maddeye yönelebilirler çünkü bu sayede beyinlerinde haz alma mekanizması harekete geçmektedir.

Madde Bağımlılığı Nasıl Başlar?

Madde bağımlılığında kişi zaman içerisinde vücuduna aldığı madde miktarına tolerans geliştirmeye başlar ve bu sayede alınan doz yetersiz gelmeye başladığı için maddenin dozunu git gide arttırırlar. Beyin genellikle bu tarz maddelere çabuk tolerans geliştirir ve bu maddelerden uzak durulduğunda vücutta yoğun eksiklik belirtileri başlayabilir. Bu sayede kişi bir kısır döngü içerisinde vücudundaki negatif belirtileri yatıştırmak ve kısa süreli bir kaçış uğruna maddeyi düzenli kullanmaya devam eder. Bünye git gide maddeye alışmaya başlar ve bunun sonucunda kişinin günlük yaşantısı ciddi bir şekilde etkilenir.

Madde Bağımlılığı Belirtileri:

· Maddeden uzak duramama veya madde kesildiğinde bedensel kriz meydana gelmesi.

· Ruhsal durumda tutarsızlıklar.

· Kontrol kaybı, saldırganlık, gerginlik, huzursuzluk.

· Uyku düzensizliği.

· İştah azalması.

· Uyumsuz, olumsuz ve rahatsız edici davranışlarda bulunma.

· Gözlerde kızarıklık.

· Soğuk terleme.

· Ellerin titremesi.

· Maddenin kullanımının hemen ardından gelen rahatlama hissi.

· Hayatın odak noktasına maddeyi ve madde kullanan insanları koymak.

· İş, okul gibi sorumlulukları ve sosyal, özel ilişkileri ihmal etmek.

· Maddeyi bırakma veya azaltma girişimlerinde başarısız olmak.

· Kullanılan maddeye karşı tolerans geliştirmek.

Madde Bağımlılığında İyileşme Süreci:

İyileşme sürecinde kişinin sadece maddeden uzaklaşması değil, aynı zamanda maddeye karşı duyduğu isteği kontrol altına alabilmesi sağlanmalıdır. Bu sayede günlük hayatına normal bir şekilde devam etmesi, olumsuz olayların altından madde olmadan kalkabilmesi amaçlanır. Bağımlılık tedavisinde kişiler 4 farklı dönemden geçerler. Bunlar yoksunluk (0-1 ay), coşku (1-3 ay), sıkılma (3-6 ay) ve yeni hayat (6 ay ve sonrası) olarak adlandırılır. Yoksunluk dönemi kişi için en zor dönemdir. Bu dönemde kişi ruhsal ve fiziksel olarak ani iniş çıkışlar yaşayabilir. Aynı zamanda kişinin psikoterapi alması, bağımlılık hakkında ve etkileşim grup terapilerine katılması, ilaç tedavisi görmesi, kişiye nöromodülasyon yöntemlerinin kullanılması ve aileye aile eğitimlerinin verilmesi de iyileşme sürecini oldukça hızlandırmaktadır.

Referanslar:

· https://npistanbul.com/amatem/bagimlilik-nedir